با فرا رسیدن هر مناسبتی شهر ساری از نظر ظاهری تغییراتی را به خود میبیند.همین روزها به مناسبت محرم تغییرات ظاهری زیادی در ساری دیده میشود. این روال حدود ۳ سال است که در ساری انجام میشود. چه در مناسب تها و چه در روزهای عادی میتوان به کارگیری نمادهای هنری را در نقاط مختلف شهر برای زیباسازی مشاهده کرد. البته انتقاد هایی تخصصی هم به بخشی از این فعالیت ها از سوی هنرمندان وجود دارد. «مصطفی نیک نقش »، مسئول واحد زیباسازی شهرداری ساری با حضور در دفتر همشهری مازندران، به چند پرسش درباره فعالیتهای این واحد پاسخ داد:
- واحد زیباسازی شهرداری ساری با چه روندی در حال فعالیت و انجام وظایف محوله است؟
در زیباسازی چند بحث عمده وجود دارد؛ یکی آراستن فضای شهری و ایجاد محیطی متنوع و جذاب برای شهروندان و دیگری فضاسازی شهری برای هدایت روح جامعه به سمت یک هدف و آماده کردن محیط برای خبر دادن از یک مناسبت یا برگزاری یک رویداد است. در بخش نخست تعریف مبلمان شهری امری مشخص و ثابت است که سعی می کنیم طبق آن کارها را انجام دهیم. در بخش دوم هم با این نگاه که فرهنگ از مدیریت شهری جدا نیست فعالیت میکنیم. همه فعالیتهای این واحد را در لایه لایه اجتماع اثرگذار می دانیم و با این بینش سعی میکنیم نگاه تخصصی را در فعالی تها بیشتر و بهتر لحاظ کنیم.
- سا لهاست که در بحث زیباسازی شهری برخی کارهای روتین و سنتی در بیشتر شهرداری ها انجام می شود، از نصب بنر برای مناسبت‌ها تا به کارگیری برخی المانهای تکراری و شاید حتی بی‌ربط در فضای شهر. زیباسازی شهرداری ساری چقدر تلاش کرده تا از این فضای سنتی دور شود؟
از ابتدای فعالیت تلاش کردیم که هنرمندان را پای کار بیاوریم. معمولا با سامانه پیامکی و سایت شهرداری فراخوان هایی را منتشر می کنیم و از هنرمندان میخواهیم برای مناسبت مد نظر، ایده های نو و بکری ارائه کنند. البته هدف ما این نبود که صرفا یک یا چند نماد طراحی شود. بلکه هدف اصلی این است که نمادهای فاخر و زیبا طراحی و تولید شود تا آن ها در شهر را به کار بگیریم. نمادهایی که هم زیبا باشند و هم پیام رسان. در این مسیر هنرمندان زیادی از شهر و استان خودمان با به کارگیری دانش و مواد روز آثاری را تولید کردند که به کار گرفته شد.
- آثاری را که معرفی میشوند بر چه اساس و با چه معیارهایی برای استفاده در شهر انتخاب می‌کنید؟
یکی از مهم ترین معیارهای ما اثرگذاری بر روحیه مردم با استفاده از داشته های فرهنگ بومی برای اعتلای این فرهنگ است. در زمینه انتخاب هم پس از فراخوان و دریافت طرح ها، یک شورای تخصصی متشکل از هنرمندان در گزینش آثار به شهرداری کمک میکند.
- علاوه بر نظر این شورا، بازخوردهای مردمی چقدر در انتخاب آثار مؤثر است؟
طبیعتا همه هدف ما جلب رضایت مردم است. هر چیزی به ما کمک کند که در کارهای بعدی فعالیت واحد جلوه زیباتر و اثرگذارتری داشته باشد از آن استفاده می کنیم. برای مثال تعدادی از همکاران را مأمور کردیم تا در شهر و فضای مجازی دیدگا ههای مردمی درباره فعالیتهای واحد زیباسازی را بررسی کنند. خودمان را در مقابل نگاه مردم قرار میدهیم تا خروجی بهتری را شاهد باشیم. حتی در برخی موارد خودمردم هستند که به ما و هنرمندان ایده میدهند و همان ایده ها اجرا میشود. ما هم به هنرمندان توصیه میکنیم که از نگا ههای مردم غافل نشوند. اتفاقا برای جذب نگاه های هنری شهروندان و هنردوستان و هنرمندان در بحث زیباسازی، در حال طراحی یک سایت تخصصی هستیم که در آینده نزدیک رونمایی میشود. هدف این است که شهر را با دیدگا ههای شهروندان طراحی و زیبا کنیم. البته در این مسیر طبیعتا نگاه کارشناسانه شورای تخصص و هنرمندان نیز حضوری پررنگ خواهد داشت.
- به توجهتان در به کارگیری از نمادهای فرهنگ بومی هم اشاره کردید. در زیباسازی مرکز استان چه قدر به این موضوع توجه شده است؟
اگر هدف ما حرکت به سمت گردشگری و توسعه این صنعت در ساری است، باید فرهنگ بومی را در کارهایمان برجسته کنیم. همواره از هنرمندان خواستیم که در طراحی ها نماد و حتی مواد بومی را مد نظر داشته باشند. باید به اصالت فرهنگی خودمان مراجعه کنیم. امروز خیلی از شهرهای بزرگ کشور را به نمادی از آن شهر میشناسیم. اما در ساری بسیاری از پیشین ههای فرهنگی را هنوز استفاده نکرده‌ایم.
در این زمینه یکی از نکاتی که مد نظر داریم بازسازی و نمادسازی از ابزارهای قدیمی زندگی مردم مازندران و ساری است؛ ابزارهایی که روزی کاربردی بودند و امروز می توانند به یک نماد تبدیل شوند. نسل جدید جامعه با این داشت ههای فرهنگی آشنا نیستند و به کارگیری این نمادها میتواند در بازیابی هویت فرهنگی جامعه اثرگذار باشد.
- در این مسیر لازم است که هنرمندان هم بومی باشند تا نماد یا فرهنگ را بشناسند. بومی بودن هنرمندان چقدر در اولویت قرار دارد؟
اتفاقا یکی از اهداف مدیریت شهری در این مسیر بهره‌گیری از توان موجود در شهر و استان خودمان است. بارها پیش آمده که پیشنهادهای بسیار خوبی در حوزه هنرهای تجسمی از شهرها و استان های مختلف داشتیم. اما وقتی در مقام مقایسه قرار گرفتیم، اولویت را به همشهری‌های خودمان دادیم. امروز بخش زیادی از کارهای زیباسازی شهر را هنرمندان شهرمان انجام میدهند.
- واحد زیباسازی شهری صرفا یک واحد برای اجرای فضاسازی و زیباسازی روزانه و مناسبتی است یا در اجرای پروژه های بزرگ و تعریف طرح های مرتبط با آینده شهر نیز از این واحد مشورت گرفته میشود؟
یکی از خوبی‌های دوره کنونی مدیریت شهری، بهره‌گیری از توان مدیران باانگیزه و جوان است. تقریبا بخش عمده ای از اتفاقاتی که در شهر میافتد حاصل ه ماندیشی و تجارب همکاران در همه بخشهاست.
زمان زیادی را صرف این میکنیم که در پروژه‌های طراحی شده همه واحدها نظر خود را بیان کنند. طبیعتا برای اجرای یک پروژه عمرانی از همه واحدها مشورت گرفته میشود که واحد زیباسازی هم از این قاعده مستثنا نیست. اگر دقت کنیم میبینیم بسیاری از پروژه‌های زیرساختی و عمرانی شهر با پیوست فرهنگی در اختیار مردم قرار گرفت. پروژه تجاری میدان ابن شهرآشوب با معماری بومی مازندران، پارک ملل و بوستان در حال ساخت ولایت نمونه‌ایی از این پروژه‌ها هستند که پیوست فرهنگی و هنری در آ نها دیده میشود.
- انتقادهایی هم به شیوه فعالیت واحد زیباسازی و انتخاب نمادها و به کارگیری طر حهای هنری از سوی برخی هنرمندان مطرح است. به این انتقادها چقدر اهمیت می‌دهید؟
ابتدا به همه منتقدان می گوییم که درِ اتاق واحد زیباسازی شهری به روی آن ها باز است. هر انتقادی که دارند به ما برسانند. قطعا استفاده خواهیم کرد. اما باید پذیرفت در فضای هنری هیچ کاری ذاتا بد نیست.مدیران شهری ساری با این بینش به آثار نگاه میکنند. در هنر شیوه‌های ارائه زیادی داریم. گاهی ممکن است اثر مناسب یا طرح خوبی ارائه شود که امکان اجرای آن در شهر به خاطر شرایط اقلیمی وجود نداشته باشد. یا اثر برای ارائه در نگارخانه مناسب باشد و قابلیت به کارگیری در فضای شهری را نداشته باشد. اما طرح از نگاه ما زیر سوال نمی‌رود. چون یک اثر هنری با اپشتوانه اندیشه یک هنرمند است. شاید نظر برخی دوستان هنرمند متناسب با فضای شهری نباشد. بنابراین ذاتا هیچ هنرمندی را رد نمی‌کنیم. معتقدیم باید در برخورد با منتقدان منطقی رفتار کنیم و رفتار منطقی هم از سوی منتقدان ببینیم. کما این که ممکن است خودم هم به برخی فعالیت های هنری هنرمندان نقد داشته باشم. مثلا این که هنوز در شهرمان تولید نمادها و مجسمه هایی ماندگار با رعایت معیارهای بومی کم است. ما منتظر دریافت طرح های ماندگار از سوی هنرمندان هستیم. نمی توانیم به نمادهای موقت دلخوش باشیم. برای نمادها و مجسمه‌های دائمی باید زمان بیشتری بگذاریم تا در آینده هم از آنها استفاده شود. انتظار داریم هنرمندان منطقه تمرکزشان را بر این گونه کارها بیشتر کنند.
- یکی از مسئولیت های واحد زیباسازی ساماندهی تابلوهای صنفی و تبلیغاتی در شهر است. ساری در این زمینه اگرنگوییم که وضعیت نامطلوبی دارد، دست کم اوضاع خیلی مناسبی هم ندارد. در بسیاری از نقاط آلودگی دیداری مشهود است. در این زمینه چه برنامه ای دارید؟
البته مدت هاست که بی نظمی سال های اخیر را در شهر شاهد نیستیم و وضع کمی بهتر شده است. در مورد تابلوهای تبلیغاتی با توجه به شیوه‌نامه و قانونی که وجود دارد تکلیف روشن است. با اجرای درست قانون مشکل حل میشود و شهر دارای سیمایی منظم خواهد شد. در زمینه تابلوهای صنفی هم به نظر میرسد نبود یک قانون صنفی مشخص برای تابلوها باعث شده که کسبه تابلوهای پشت هم و ناهماهنگ را در شهر به کار بگیرند. شیوه‌نامه ای تخصصی برای ساماندهی تابلوهای تبلیغاتی و صنفی تدوین شده که در آینده این مشکل را برطرف خواهد کرد. قرار است در زمینه تابلوهای صنفی گذر به گذر کار را آغاز کنیم تاهم شهر زیباتر شود و هم عدالت در تبلیغ واحدهای صنفی رعایت شود.
- تکلیف داربست هایی که چند دقیقه‌ای برای بالا رفتن یک بنر نصب میشوند چیست؟
تکلیف روشن است. شهرداری هرگز استفاده از داربست را توصیه نمیکند. چرا که علاوه بر نازیبایی شهر، ممکن است به اموال و جان شهروندان هم آسیب برساند. همواره تلاش کردیم که از این موضوع پیشگیری کنیم. از همه مدیران هم خواهشمندیم که از این نوع سازه‌ها استفاده نکنند. همکاران ما اگر هر موردی ببینند جمع‌آوری خواهندکرد. شهروندان نیز میتوانند با گزارش موارد به واحد زیباسازی شهری ما را برای جمع‌آوری این سازه‌ها در جریان بگذارند.
- سخن پایانی؟
شهرداری دست یاری به سوی همه هنرمندان دراز میکند و این انتظاررا دارد که در راستای توجه به زیرساخت‌های فرهنگی با ارائه طرحهای خوب که پشتوانه پژوهشی و علمی دارد، به مدیریت شهری برای استفاده از توان بومی موجود در منطقه کمک کنند.
ورود به حساب کاربری شما